# This text is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC 4.0)
#
# Dublin Core tags (https://www.dublincore.org):
# DC.author=Johannes Georgius Sadolinus Vibergius, Hans Jørgensen Sadolin (1528-1600)
# DC.title=Elegidia
# DC.bibliographicCitation=Iohannis Georgii Vibergii Elegidia (Vvitebergae 1552)
# DC.publisher=Centre for Danish Neo-Latin, cdnl.dk
# DC.license=Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC 4.0)
# DC.language=la
# DC.issued=2023/10/16
# DC.creator=Johann Ramminger, j.ramminger@gmail.com
# DC.identifier=https://cdnl.dk/texts/Sadolinus_elegidia.htm
#
# Errata corrige are inserted, 'a.c.'
p.7
GEORGII VIBERGII
ELEGIDIA.
IN ZOILVM.
Quem non edax liuor petit,
Hic omnium est miserrimus.
Famae, sacraeque gloriae
Oblatrat omnis inuidus.
Tabesce belle zoile
Liuore, dum tandem crepas.
VVITEBERGAE.
EX OFFICINA VITI
CREVTZER.
M. D. LII.
p.8
AD LECTOREM.
Mortalis omnis est homo
Et saepe fallier potest:
Coelestis at sapit Deus.
Mortalis ipse sum puer
Obnoxius doloribus,
Fallorque quam citissime.
Ergo tenella Musula
Si lapsa sit, nec abnuo,
O parce lector inclyte.
His doctiora tibia,
Musis mihi fauentibus,
Olim sonet poemata.
sun qew.
sig.A2r
IOHA. GEORGIVS
VIBERGIVS CHRISTIERNO
Torchillo Morsiano Doctori
Medicinae celeberrimo, in Academia
Haffnensi, Praeceptori
suo. S. D.
Teutoniam quando lustrarem, fistula nostra
Imparibus lusit, carmina pauca, modis.
Docte uir, et totum merito celebrate per orbem,
Des aliquid Musae temporis oro meae.
Non mea uentoso procedit pectore Musa,
Turgida non alto tramite carpit iter.
Vestitu uili incedit non arte parato,
Nec grandes pleno fundit ab ore sonos.
Ornatu modico si non incedere laus est,
Praesidio poterit cultior esse tuo.
Auricomus ueluti Musas exornat Apollo,
Dum sedet in summo, clarus honore, polo.
Sic decus eximium, tua fama, et maxima uirtus,
Commendent Musam, uir uenerande, meam.
Quippe Aganippeae, non es laus infima, turbae.
Non es Apollineae, gloria parua, lyrae.
Nil in odoriferis Musarum conditur hortis
Quod non monstrarat doctus Apollo tibi.
sig.A2v
Quicquid habet tellus, et quicquid sidera celsa,
Ingenio quaeris sedulus usque tuo.
Praestantes fuerant Podalirius, atque Machaon,
Doctus erat Charmis, doctus et Hippocrates.
Dania te similem nunc iactat regia tellus,
Aeterni cultrix Dania chara Dei.
Ex animo laetor quod talis contigit heros,
Iudicio cuius tutior esse queo.
Te mihi praeripuit Mors improba, docte Seningi,
O misero iuueni, doctor adempte mihi.
Lachrymulas nunc siste tuas mea paruula Musa,
Alterius similem reddidit ipse Deus.
Hic te, nec fallor, dulci refouebit amore,
Cum te Vibergij senserit esse sui.
Huic placuisse uiro satis est, conuitia ride
Stultorum, qui te rodere saepe uelint.
Vir reuerende, meam placato pectore Musam
Suscipe, nam nostri pignus amoris erit.
His meliora dabo qui nunc mala carmina fundo,
Cum mihi det resonam flauus Apollo lyram.
AD D. PHILIPPVM
Melanthonem.
Iam periere niues cum tempestatibus atris,
Ventorumque grauis cessat ubique furor.
Omnia nunc florent zephyri spirantibus auris,
Surgit et e pingui, seminis herba, solo.
sig.A3r
Fructifera et grauidas tellus producit aristas,
Ornaturque nouis uestibus alma Ceres.
Saltibus euehitur patulae sub tegmine quercus
Ceruus, et in uiridi gramine dama leuis.
Et uolucres blandis concentibus aethera replent,
Summo, cantantes carmina grata, Ioui.
Leucoreae sedes linquantur, et Albidos undae,
Quae nos in studijs detinuere sacris.
Mens trepidans optat uarias inuisere gentes,
Et celebris mores cernere Teutoniae.
O Viteberga uale, doctique ualete sodales,
Nobis chara nimis, Nympha pudica, uale.
Gloria doctorum ualeas uenerande Melanthon,
Atque memor nostri nominis esse uelis.
Vna trium donec mea scindat fila sororum,
Ante oculos maneas, docte Philippe, meos,
Siue argentiferae peragrabo culmina Misnae,
Grandia uel bibuli Saxonis ora petam,
Siue tuos cernam felix Thuringia campos,
Quae merito dici Gallia parua potes.
Plura loquar, uadens ad inhospita tecta Medusae,
Haerebis menti, chare Philippe, meae.
AD PETRVM SILENVM
I. V. Licentiatum.
Qui primus stabili iunxit connubia uinclo,
Faxit coniugij sint pia coepta tui.
sig.A3v
Det pater omnipotens qui numine cuncta gubernat,
Vt thalami uideas pignora chara tui
Falcifer iste senex tibi tristia multa minatur,
Dum torue quinta cernit ab arce tibi.
Alma Venus cancri conculcans feruida dorsa,
Auxilium praebet, tu mihi crede, seni.
In thalamum quamuis tibi pulchra puella feratur,
Pro dolor, inuitus tu tamen orbus agas.
Hei mihi, quid prodest speciosam ducere Nympham,
Si merces uobis nulla laboris erit.
Vt capiat fructum sua semina spargit arator,
Suscipit hinc laetus grande laboris onus.
Curaque tristatam subito premit ardua mentem,
Surgere si nequeat seminis herba solo.
O quantum doleat sacra qui connubia nectit,
Si prorsus pereat dulce laboris opus.
Fide Deo, Nymphae circundans brachia collo,
Oscula iunge libens, nec fuge iura thori.
Nuptus amet sponsam, dilectum sponsa maritum.
Irrita placato [propitio a.c.] sunt mala fata Deo.
DE M. IACOBO
Deionano.
Vix sic tangebat Citharam crinitus Iopas,
Vix ita dulcisonos fecerat ipse modos:
Non ita mellifluas uoces confingit Apollo,
Non tam iucundos exhibet ille sonos.
sig.A4r
Quam noster Musis sacratus Deionanus,
Inclyta quem quondam Sotica terra tulit.
Hoc ludente uiro doctus cantabit Arion,
Et cupient Dryades continuare choros.
Hoc cantante uiro, ludet Rhodopoeius Orpheus,
Et Charites iungent carmina blanda lyrae.
IN IMAGINEM
Chyseueteri.
Nos homines miseri Cygnaea uoce canemus,
Mortales etenim mors truculenta rapit.
Tu neque tutus eris doctissime Chyseuetere,
Quamuis te reficit Musa fauore suo.
Sed licet hoc rapiat mortis uiolentia corpus,
En, famam faciet nulla perire dies.
AD NIGELLVM.
Vt laudem rogitas foecundo carmine Nympham,
Quae tibi tantopere belle Nigelle, placet.
O animal pulchrum spumoso carmine dignum,
O pulchro et lepido digna puella uiro.
O uirgo praestans, Monacho dignissima crasso,
Te solam solus Nympha Nigellus amat.
Quisque putat lepidum te non ardere Nigellum,
Fallitur, et mentem non habet ille suam.
Nam quoties madido repletur munere Bacchi,
Haeret in amplexu, blanda puella, tuo.
sig.A4v
Causaque cur iuuenem redames, haec prima putanda est,
Effundit quicquid plena crumena tenet.
Vestros ergo animos dilecta pecunia iungit,
O celebri uirgo carmine digna cani.
Est iucunda satis tali substrata marito,
Non aliam cupias, belle Nigelle, tibi.
AD M. DAVIDEM
Cellium Malmogium.
Nunc Sol auricomus per bis duo signa meauit,
Cum tibi sint nostra carmina scripta manu.
Non tamen interea Musis charissime Celli,
Mittebas Iambis consona uerba meis.
Num tua languentes circundant pectora curae,
Curae quae prohibent scribere pauca, mihi?
Vel me contemnis, dilectos inter amicos
Qui fueram dulci iunctus amore tibi.
In te si maneant manifesti signa fauoris,
Vnquam pectoribus non abitura tuis,
Si quoque te ueluti charum uenerabar amicum,
Digneris socio scribere pauca tuo.
AD CASSIONELLAM.
Nunc decimo nobis redijt Tithonia [Tithomia a.c.] coniunx,
Petronius postquam mi tua scripta dedit.
Accusas nimium nunquam quod epistola nostra,
Sit tibi missa meae testis amicitiae.
sig.A5r
Quid quaeso accuses? fueram tibi charus amicus,
Sum nunc, perpetuo charus amicus ero.
Mittere quantumuis tibi non mea scripta uolebam,
Postquam deserui, teque tuumque patrem:
Non tamen ignauas Lethei fluminis undas
Gustaui, uirgo non aliena placet.
Vrbes praeclaras, uidi quoque maxima regna,
Virgineos uidi, tu mihi crede, choros.
Tu mihi crede, chori Nympharum sunt mihi uisi,
Vincere quas nequeat uel Cytherea Venus.
Cunctas excellis Nymphas mea Cassionella,
Ergo mihi dulcis Cassionella places.
A patria uestra me Misnica terra recepit,
Me tamen immemorem non sinit esse tui.
Oceano grandi ualida et prius unda peribit,
Et radijs Phoebus flumina cuncta trahet.
Vmbrosam Titan obliquo tramite noctem,
Ante feret, contra candida Luna diem.
Quam memori non stes dulcis mihi mente puella,
Cuius iam pridem mutuus ardor eram.
O quam te cuperem mea Cassionella uidere,
Impediunt cursum flumina multa meum.
Vana peto, satis est tantum dixisse puella,
Cum rursus scribam nuntius ales ero.
Interea mea lux, mea lux castissima uirgo,
Virtuti studeas, moribus atque bonis.
sig.A5v
Est aliquid Nympham praeclaro stemmate natam.
At claro uirtus stemmate maior erit.
Ne dubita, uere praecedit stemmata uirtus.
Stemmata praetereunt, temporibusque ruunt.
Stemmata temnuntur, post funera uiuida uirtus
Vires acquirens sidera celsa petit.
Haec tibi perpetuo sint alta mente reposta.
Sic potes officio rite uacare tuo.
AD HIERONIMVM
Chyseueterum, L L. Doctorem
celeberrimum.
Accipe non tristi uenientem fronte libellum,
Nuper promissum, uir uenerande, tibi.
Est fateor tenuis liber hic, sed plurima tradit,
Quae tractas studijs non aliena tuis.
Multarum docte pandunt mysteria legum,
Quae tenui cernis clausa latere libro.
Hinc sacrae manat ueneranda scientia iuris,
Hinc confirmari publica iura solent.
Quintus Sydonias orator missus ad arces,
Eloquium propter, clarus honore, fuit.
Non ignorabat Decius sanctissima iura,
Ingenio clarus, nobilitate potens:
In legum studio transaegit Herennius aeuum,
Quem satis exornant scripta diserta uirum:
sig. A6r
Et proceres alij quos splendor principis ornat,
Qui docuere homines iura tenere sacra.
His confirmarunt semper sua dogmata normis,
Lagnerij dederat quas bene docta manus.
Tu quoque sacrarum cultor dignissime legum,
Hic liber exiguus perlege quicquid habet.
Hic nihil inuenies quod non delectet abunde
Diuinam mentem, Chyseuetere, tibi.
Dilige Lagnerij studium doctique pijque,
Ac nostrum munus consule quaeso bonis
Si mihi continget cum dulci uita salutes
Munera, crede mihi, splendidiora dabo.
Hoc tibi promisso solum te munere dono,
Quo cupio nolis immemor esse mei.
AD IACOBVM
Georgium, Fratrem.
Regna uoluptatis non obtinet inclyta uirtus,
Iactatur uarijs semper in orbe malis.
Sed tandem uictrix excelsum scandit olympum,
Et meritum summo fert diadema Ioue.
Si tibi mi frater iam sint contraria fata,
Perfer, ut aduersus singula fortis eas.
Per uarios casus tendes uirtutis ad arcem,
Gloria difficili parta labore uenit.
sig.A6v
AD IOHANNEM MAINERVM
et Iulianam Helleram.
Foemellam dominus castam qui iunxit Adamo,
Det quoque te casta uirgine posse frui.
Progignas natos pulchra cum coniuge, patrem
Qui referent forma, moribus atque pijs.
Approperetque tibi plenis fortuna quadrigis,
Perstet et ad uotum firma, tenaxque tuum.
Et pia uirgo diu felicem transige uitam,
Dulcia Cumeae secula uatis agens.
IN ZOILVM QVENDAM.
Carmina nostra legens quid ringis pessime Mome,
Offendit nares num mea Musa tuas?
Men dubitare putas cur carpas carmina nostra,
Aut tua cur stimulet [stimumlet a.c.] pectora liuor iners?
In promptu causa est, nobis fauet inclyta Pallas,
Nobis Castaliam Musa ministrat aquam.
Pectora caeca tibi tundit furialis Erynnis,
Teque sua pellit Musa pudica domo.
Tabificum perge inuidiae retinere uenenum,
Donec rumpantur pectora dira tibi.
Ipse tamen pergam in patriam deducere Musas,
Pergam Phoebaei tecta subire chori.
Tabificum perge inuidiae retinere uenenum,
Donec rumpantur pectora dira tibi.
sig.A7r
Ipse tamen pergam late diffundere nomen,
Deducens blandas ex Helicone Deas.
Obscurus maneas, maneas simul acqos arourhs,
Cum uolitet clarum nomen ad astra meum.
AD HIERONIMVM
Chyseueterum.
Iam Phlegetontiadas bis ter Crinitus Apollo,
Oceano ducens lumina clara tulit.
A nobis postquam per quendam scripta fuissent,
Missa decus patriae, Chyseuetere, tibi.
Nunc ego propterea nolo tibi scribere, namque
Non dubito nostri quin memor esse uelis.
Hoc saltem uolumus nos, et mea paruula Musa,
Vt ducas uitam tempus in omne tuam.
Ipse quidem dum uita mihi sanguisque supersit,
Cantabo laudes semper in orbe tuas.
Posteritas doctum tunc laudet Chyseueterum,
Famaque tam clarum nomen ad astra uehat.
INFERIAE AD TVMVLVM
Marinae matris. I. M.
Haec tibi defunctae mater monumenta relinquo
Filius, ingentis triste doloris opus.
Nam siquidem renuunt aliud tibi munus ademptae,
Fata, uolo luctus signa manere mei.
sig.A7v
Testor et, acciderit mihi nil quod acerbius unquam,
Quam cum fatidicae te rapuere Deae.
Attamen hoc nostrae reddit solatia menti
Quod sis saluificum pectore fassa Deum.
Duxeris atque piam semper sinc crimine uitam,
Pro quibus attribuit coelica regna Deus.
Hoc igitur tumulo corpus requiescit et ossa,
Ast animus coeli regna beata tenet.
O genetrix placide posito requiesce dolore,
E somno donec te uocet ipse Deus.
Te uocet ipse Deus uasti dominator Olympi,
Qui tibi per Christum coelica regna dabit.
ORATIO FACTA IN
periculo maris Balthici ad Deum
Opt. Max.
O pater altitonans, summi moderator Olympi,
Quid famuli pressi non memor esse uelis?
Aures quando tuae faciles Deus alme patebunt?
Semper an auxilium, consiliumque petam?
An me perpetuo tundant caro, Mundus, Erynnis?
Semper an insultet turba maligna mihi?
Hei mihi, quam ualidus me comprimit undique fluctus,
Hei mihi quam gelidus conterit ossa tremor.
O dilecte pater tandem succurrere presso
Digneris, lapsum tu releuare potes.
sig.A8r
Tu potis es facile duros auferre dolores,
Praeter te nullus me releuare potest.
Eia age chare pater, digneris flectere mentem,
Sis misero turris praesidiumque mihi.
Hos oculos sancto diffundi lumine cures,
Dirigat hoc pectus Spiritus ipse tuus.
Ad mala patrandum ne me malus incitet error,
Et peccatorem mors truculenta premat.
Qui regis aethereas mentes, mentem quoque nostram
Dirige, ut aduersus singula fortis eat.
Fac turgere tuo nostrum spiramine pectus.
Vt uictor saeuis hostibus esse queam.
Hostes ne rabidi possint extollere cristas,
Et misere presso multa trophaea canant,
In te perpetuo dulcis spes fixa manebit,
Nam me mortalis non releuabit homo.
Tu pater altitonans qui sidera cuncta gubernas,
Pone tuum famulum sistere perge pedem.
Laudibus innumeris dum spiritus hos regit artus,
Pro meritis tantis te, Deus alme, canam.
AD CHRISTVM
Dominum.
Cum gemitus grandes moesto de pectore ducam,
Suscipe quas fundo, Christe benigne, preces.
Extrahe languidulas nostro de pectore curas,
Vt redeat menti, pax et amoena [amoema ed.] quies.
sig.A8v
Flamine clarescant diuino lumina mentis,
Vt pergant uerum te coluisse Deum.
Hoc summum decus est, haec est sapientia prima,
Haec uirtus summa est, hoc pietatis opus.
Vt te cognoscam qui me de morte leuaras,
Virgine qui quondam es de genetrice satus.
AD DOCTOREM
Petrum Palladium.
Doctorum salue decus immortale uirorum,
Salue Palladiae, lausque decusque Scholae.
Viue diu felix longa dignissime uita,
O decus, o patriae gloria summa tuae.
Dignus enim Musis placidam traducere uitam
Debet, et aeterna prosperitate [prosperitatate ed.] frui.
Te dignum Musis fecit ueneranda Minerua,
Numine te afflauit Musa benigna suo.
Et quia te semper refouet Tritonia Pallas,
Palladij merito nobile nomen habes [hahes ed.].
Te iuuat in studijs sectari gaudia sacra,
Gaudia per nullos interitura dies.
Cedite sanguinei uos horrida gaudia Martis.
Cedite funesti praelia Martis opus.
Cede uoluptatis genetrix et numen amorum,
Nil Musis poterit dulcius esse sacris.
Musa sacrorum nobis dant dogmata uatum,
Monstrant Aonij numina sacra chori.
sig.B1r
Cursus stellarum uarios, et sidera monstrant,
Exponunt summi facta stupenda Dei.
Flammarum crepitus, undarum murmura monstrant,
Quicquid et arcani machina tota tenet.
Mentes deducunt placide ad penetralia Diuum,
Illorumque frui cognitione docent.
O utinam procul hinc gelidam rapiantur ad Arcton,
Quae iacet ingenti semper operta gelu.
O utinam possint ualida iactarier unda,
Qui spernunt Musas, Pieridumque chorum,
Sed tu Palladi, felicem transige uitam,
Qui colis Aonij numina sacra Chori.
Qui quoque saluifici didicisti dogmata Christi,
Quem tu syncera relligione colis.
Quid iuuat ingenuas didicisse fideliter artes,
Si Christum nescis esse salutis iter.
Qui Christum ignorat, qui Christi dogmata nescit,
Hunc nil diuinae mentis habere puto.
Haec pietas summa est, haec est sapientia prima,
Vt uera Christum relligione colas.
Ipse tenens sceptrum uasto dominatur Olympo,
Numine Confirmans pectora nostra suo.
Hostes letifero consternit fulmine diros,
Hoc grassante tremens hostis ubique iacet.
Cum mouet ille manum, iacet horridus, ecce, Tyrannus,
Prostratus iaceas tu quoque [quoque defuit a.c.] saeue draco.
sig.B1v
Saeue draco iaceas, si quicquam Ecclesia possit,
Vt tibi prorumpat foedus ab ore cruor.
Monstra horrenda, ingentia nobis bella mouete,
Victor erit nobis filius ipse Dei.
Ipse est in nobis, hinc pectora nostra calescunt,
Sedibus aethereis impetus ille uenit.
Pectora uestra regit satanas, hinc corda tumescunt,
Faucibus ex Barathri, proh furor iste uenit.
Qui cupit huc ueniet pugil intraturus harenam,
Si forsan Christo fortior esse uelit.
Stridorem quamuis collisis dentibus edat,
Non uictore tamen praemia digna feret.
Ipse Dei gnatus uictoris praemia palmam
Hinc solus referens, grata trophaea canet,
Nec desint homines docti, sacrique Poetae.
Qui dominum celebrent laudibus innumeris.
O bene felices, o terque quaterque beatos,
Qui cupiunt soli Christe placere tibi.
Dulcis amor Christi uirtuti iunctus, amorem
Coelestem nobis conciliare solet.
Solus amor Christi nescit succumbere, sola
Est pietas uiuax, caetera mortis erunt.
Hinc te Palladi felicem dicere possum,
Quod sacrae curam relligionis habes.
Nam populo magni spargis pia doginata Christi
Et cunctis normam uita probata refert.
sig.B2r
Hem quo nunc rapior? quorsum mea Musula tendis?
Fundere quid frustra carmina blanda cupis?
Si uel doctiloquus cantu superetur Homerus
Abs te, uel clarus Palladis arte Maro.
Olim si possis doctam superare Sibyllam,
Palladio nunquam carmina digna canas.
Quocirca, taceas iubeo mea paruula Musa,
Nil etenim crassus proderit iste labor.
Si tibi laurigerus concedat praemia Phoebus,
Et Charites blandae, Pieridesque Deae.
Exere tunc uires fundendo carmina docta,
Olim si forsan doctior esse potes.
Inclyte Palladi, quem diligit inclyta Pallas,
Vibergium charum semper habere uelis.
Tu mihi perpetuo memori sis mente repostus,
Ne pereat meriti nuntia fama tui.
Ipse tuas dulci celebrabo carmine laudes,
Quam primum doctam donet Apollo chelyn.
Ornus producet sterilis tibi dulcia poma,
Castanei fructum fraxinus ipsa feret.
Rerum naturas uertet praeposterus ordo,
Ordine peruerso cunctaque fata trahent.
Ac mens fatidicas celere rapietur ad umbras,
Quando ego Palladij non meminisse uelim.
Hoc testabuntur semper mea carmina, raptim
Lusit ad Aoniam quae mea Musa chelyn.
sig.B2v
Hoc quoque perpetuo flauus testabitur Albis,
Qui resonante Lyra murmura grata dedit.
AD LVCAM ANDREAM
Coagium de Tabulis
Physiognomicis.y
Quae prius in cumulum congessi, parua tabella
Nunc habet, en Luca muneris istud habe.
Cur non obsequerer socio tam iusta petenti?
Vibergius uanas num sinat esse preces?
Dij melius, Socijs non irrita uerba manebunt.
Debet et in minimis rebus adesse fides.
Vt tibi perfacilis fierem res ista coegit,
Ergo meum munus consule quaeso boni.
Ex nostra uarias mentes cognosce tabella,
Ne pereas laesus fraudibus atque dolis.
Cernere diuersos animos, et noscere mores
Diuersos, non est ars, mihi crede, leuis.
Saepe solent mentes hominum sub uulpe latere,
Quemque pium reputes trux solet esse lupus.
Quippe bonus non rite bonus, sed falsus amicus,
Saepe struit fraudes insidiasque bonis.
Ergo bonos nosce et falsos cognosce sodales,
Hoc erit officij, dulcis amice, tui.
AD GALLVM.
Non opus est titulos petere, aut Doctoris honores,
Vndique cum uestis sit lacerata tibi.
sig.B3r
Si tibi sint uestes duro cum bombice textae,
Quamuis sis stultus tu bene Doctor eris.
At licet esse potes Musis et Apolline dignus:
Si mala sit uestis, turpis asellus eris.
Sic stultus, Doctor: sic Doctor, stultus habetur.
Nil ualet ingenium, uestis ubique ualet.
AD AVGVSTVM
Saxoniae Ducem.
Non sum pro meritis tibi respondere paratus,
Nam fortuna mihi munera [mumera ed.] pauca dedit.
Si fuero tandem fatis melioribus ortus,
Gratia tunc redeat, Dux uenerande, tibi.
Tu me syncero refouebas semper amore.
Et mihi prae cunctis dulce leuamen eras.
Te rursus ueneror florentibus integer annis,
Cum iuuenis uixdum bis duo lustra tero.
Et te cantabo fundendo carmina blanda,
Cum crescat nostris hispida barba genis.
Nec mihi ni moriar facies tua blanda peribit,
Cum faciem nostram ruga senilis aret.
O fortuna mihi facilis si quando fuisti,
Des rogo me patrium posse uidere solum.
Vt patriae dulci trepteria reddere digna
Possim, nam nostrum pectus amore fouet.
Ac simul ut nostris charis reddatur amicis
Gratia quae tandem sidera celsa petat.
sig.B3v
Quid dubitem? facilis fortuna reducet ad arua,
Vibergium iuuenem Danica, dante Deo.
Dante Deo possum nostros inuisere fines,
Oraque dilecti chara uidere patris.
Pro meritis redeat tunc inclyta gratia cunctis
O dilecte Deo Dux uenerande, tibi.
Interea iubeo placidam te ducere uitam,
Coniuge cum chara, tempus in omne, tua.
IN GALLVM AESOPICVM
Pinguis uertendo cristatus stercora gallus,
Eximiam gemmam conspicit ante pedes.
Dum lapidem uoluit, fixo pede constitit, atque
Stultos rostrato protulit ore sonos.
O pater altitonans quid prosunt munera tanta?
Munera, crede mihi, non ego tanta peto.
Artifices tractent docti tam splendida dona,
Nam faber ad fabri munera dignus erit.
Delectent alios auro splendentia tecta,
Qui nequeunt tantis abstinuisse bonis.
Diuitias grandi cumulo sibi congerat alter,
Et gemmis cincta ueste superbus eat.
Ipse ego non cupio gemmas, non splendida tecta,
Diuitias grandes non cumulare placet.
Quippe mihi solers horum natura negauit
Vsum, quo dempto res mihi nulla placet,
sig.B4r
Scilicet in granis est unica nostra uoluptas,
Quam grande in gemmis est posuisse nefas.
Discedant gemmae, Iaspis, uiridisque Smaragdus,
Cedat Sapphyrus, Sarda, Rubinus Onyx.
Nocte micans atra ualeat Carbunculus, uno
In grano nobis gratia summa iacet.
Ergo age chare pater qui numine cuncta gubernas
Et retine soli munera tanta tibi.
Si preciosa mihi donandi munera mens sit,
Languidulo uentri fercula pauca feres.
Molliter hoc ridens haec qui spectacula uidit
Vir pietate grauis, talia dicta dedit.
Huccine processit damnanda superbia galli,
Turpiter ut possit spernere dona Iouis?
Dic cristate mihi cur splendida munera temnis?
Num gustu mentis? num ratione cares?
Has postquam uectit uoces per iurgia uates,
Aufugit subito nuntia lucis auis.
Tunc citharae tangens blande resonantia fila,
Cantauit placidae carmina mentis opus.
O Sophiae genetrix Pallas, Iouis inclyta proles,
Ad te quis post_hac ingredietur iter?
Et sacra quis cupiet Musarum scandere templa?
Non_ne iacent magni munera spreta Iouis.
Ignauus ueluti praestantia munera gallus
Stulte contemnens paruula grana petit:
sig.B4v
Sic nunc spreta iacet ueneranda scientia, paucos
Castalidum stimulat gloria sancta uiros.
Sordida sectantur permulti munera Bacchi,
Qui pingues poterunt euacuare scyphos.
Non paucos Veneris uexat uesana libido,
Et rapit in praeceps pectora multa furor.
Magnetem ueluti sectatur ferrea massa:
Pectora sic sequitur dira libido, praua.
At tu chare puer quem casta Minerua gubernat,
Si uis Deliaci tecta subire Dei,
Inprimis fugiens luxum, Veneremque nocentem,
Aeterni gnatum disce timere Dei.
Inde sacram scandens praeclarae [praeclaram a.c.] Palladis arcem,
Quodlibet infracto uince labore malum.
Hac ratione potes laudemque decusque parare,
Et uirtute tua praemia grata sequi.
Cuncta labore Deus mortali munera donat,
Difficilemque labor pandit ad astra uiam.
Haec cum dulcisono sociasset carmina plectro
Vates, perrexit praecipitare uiam.
IN ZOILVM.
Quid lacerare cupis me zoile dente canino?
Men' spirare putas heus inimice tibi?
Quis iustum putat esse rosas decerpere scropham,
Quandoquidem suaues non amet ista rosas?
sig.B5r
Desine propterea nostros inuadere flores,
Cum tibi non placeant zoile, Mome, canis.
Mome, canis, serpens, pestis, Cynomya, dracoque.
Musca, culex, lynx, sphinx [spynx a.c.], trux et hiaena uale
Feugete kanqarides lukos agrios umme dwkei
Non equidem uobis munera nostra patent.
AD PETRVM PARVVM
Rosefontanum Poetam et oratorem
clariss:
Ingenium, pietas, charites, facundia, uirtus,
Omnia praenduntur nomine, Parue, tuo.
Magnus es arte tua, sed cur es nomine Paruus?
Magnus in arte sua non bene paruus erit.
IN SVPPILATOREM
uersuum.
Heus mihi sublatos uersus Aesopica cornix,
Redde cito, aut nostro carmine coruus eris.
Parta labore uenit non furto gloria uera.
Heus cornix plumas tu mihi redde meas.
AD D. CHRISTIERNVM
Pauli Priorem coenobij chanutini
dignissimum.
Nunc procul a patria peregrinis uersor in oris,
Das tamen interea munera larga mihi.
sig.B5v
Grandia num danti tibi reddam dona uicissim?
En tibi pro magno munere reddo uale.
IN PERTVRBATORES
Duos.
Scandere tentarunt regnum coeleste Gigantes,
Fulmine sed pulsi nunc Acheronta mouent.
Elatas, asini turpes, demittite cristas,
Difficile est contra cominus ire Iouem.
AD D. PETRVM
Palladium.
Optime Palladi non posco munera magna;
Fortuna didici uiuere posse mea.
Viuit adhuc teneris qui me refouebat ab annis.
Hic mihi perpetuo dulce leuamen erit.
Ah ualeat quemcunque tenet fiducia falsa,
Qui nescit soli sidere Christe tibi.
AD MAGNVM ET
Christophorum Neorhodios.
Me iuuenem iuuenes praeclari semper amastis.
O utinam peream uos nisi rursus amem.
AD M. NICOLAVM
Ericium.
Fama uolat teneram nos exardere puellam,
Non nego, nam nobis Nympha pudica placet.
sig.B6r
Haec Graijs Sophia est, nobis sapientia dicta,
Perplacet inde mihi Cassionella mea.
Illa uenit tandem praeduro parta labore,
Per gladios, undas, horrida saxa simul.
Ast haec mota meo cantu, fidibusque canoris,
In labijs ponit basia grata meis.
INFERIAE AD TVMVLVM
Rascatij.
Hic iacet eximi prostratus munere Bacchi,
Rascatius bibuli portio parua chori.
Vos hunc morte sacri dura releuate bacilli,
Vt tandem quid sit perdere uina,. sciat.
IN EVNDEM.
Vina parant asinos faciunt quoque fustibus aptos.
O te felicem quem bona tanta iuuant.
AD CASSIONELLAM.
O celebris nostro uersu laetare puella,
Namque tuum nomen iam super astra uolat.
Quid pia uirgo mihi pro tali munere reddis?
Aurum? hui nolo talia [tali a.c.] dona dari.
Basiolum teneris saltem mihi fige labellis,
Basiolo uendam carmina nostra tibi.
Basia nunc sumpsi, tibi basia reddo uicissim,
Nam precio Musas uendere nolo sacras.
sig.B6v
IN BELCHIVM.
Per stygium fontem, per numina sancta Deorum,
Belchius affirmat singula uerba meus.
Vera mihi dicens, dicens mendacia iurat,
Ergo tibi Belchi semper habenda fides?
Non equidem, uel si uerissima dicere posses.
O nebulo nebulo clarus es arte tua.
AD DAVIDEM
Duringum.
Versiculos nostros, poscebas optime Dauid.
Versiculos igitur nunc tibi sume meos.
Versiculos plures fundo, nam tertius iste est.
Vt numerus crescat iam tibi quartus adest.
Vis plures uersus? en quintum suscipe, plures?
Sextus adest, satis est, his bene uiue, uale.
IN ZOILVM.
Si toto lauder mundo nunc ludicra scribens,
Seria cum scribam zoile maior ero.
Famam nonne [monne ed.] uides nostram uolitare per orbem,
Olim dante Deo sidera celsa petat.
Quid liuore miser sic expallescis edaci?
Ista uidens medius, zoile belle, crepa.
AD ADOLPHVM
de Lasca.
sig.B7r
Aurea mala tua nobis donata sorore,
Clam mea surripuit Cassionella mihi.
Non equidem gratis sumpsit mea mala puella,
Pro septem malis basia mille dedit.
AD SABELIVM POETAM.
Virginibus nostris quid laudem docte Sabeli
Diminuis [Dimininuis a.c.]? nostrae num probitate carent?
Dania matronas pulchras habet atque puellas,
Quales uix Dryadas, crede, fuisse puto.
Corpora quid laudem? mentes laudantur honestae,
En, mentes ornat casta pudicitia.
Laudem propterea iustam ne detrahe nostris,
Virginibus castis lausque decusque uiret.
Exiguum decus est te detraxisse poetam,
Matronis laudem, uirginibusque probis.
Si pugnare bonis uis, infer bella Poetis,
Gloria pugnaci maior ab hoste uenit.
AD M. GEORGIVM
Martinum Boringholmium de tabulis
Chiromanticis.
Ingenuas artes coluerunt tempora prisca,
Dedecus ac ullam spernere grande fuit.
Eheu nunc studijs quicunque incumbit honestis
Exornans animum, barbarus omnis erit.
sig.B7v
Quaerere diuitias nunc est sapientia prima.
Scilicet egregium est hoc sapientis opus.
Inclyta foecundo quantumuis copia cornu,
Diffundat large maxima dona tibi.
Attamen ignauus maneas si sordida mens est,
Si tibi Castalides munera grata negent.
Stilla magis sanae mentis mihi perplacet una,
Quam cunctae totus quas habet orbis, opes.
Diuitijs inhient alij, studiosa iuuentus,
Artibus incumbat, nocte dieque, bonis.
Mentibus hinc crescit teneris sapientia uera,
Hinc quoque diuinae rite parantur opes.
Sedulus ergo sacrae praeclaras Palladis artes,
Suscipe, quisquis ades mi generose puer.
Ac iter ingressus mala plurima uince ferendo,
Sic te non unquam deuius error agat.
Tui quoque docte bonis studijs incumbe Georgi,
Difficilem pergens praecipitare uiam.
Sic poteris facile laudemque decusque parare,
Vt dignus fias posteritate coli.
Defessus nimium studio grauiore, tabellas
Euoluas manibus sedulus usque meas.
Quid noceat tales interdum uoluere chartas,
Si uarios mores noscere forte uoles?
Vt uarios animos noscas memorabilis ars est.
Forsitan has nugas dixeris esse leues?
sig.B8r
Quid pudeat tales nugas didicisse? minora
Addiscunt docti, tu mihi crede, uiri.
Haec Arabes quondam docuerunt Aethiopesque,
Aethiopes summo gens bene nota Ioui.
Haec puduit nescire duces, regesque potentes,
Talibus etsi nunc secula nostra carent.
Haec quoque matronae cupiebant noscere castae,
Debet amor rerum maior inesse uiris.
Turpe uirum est uirtute sua non uincere fortem,
Imbellem turbam, foemineumque gregem.
DE NOBILITATE VERA.
Maxima pars hominum uult nobilitarier auro,
Quaeritur ast aliter nobilitatis honos.
Nobilis en nullus precioso redditur auro.
Artibus ingenuis nobilitatur homo.
AD AVGVSTVM
Saxoniae Ducem.
Quas tibi pro meritis referam Dux inclyte grates?
Qualia, quaeue tibi, munera digna, feram?
Num tibi tale dabo fuluum quod splendet ut aurum?
Dij melius, magna est illa superstitio.
Chartea dona dabo, non haec contemnere fas est,
In charta uili munera magna latent.
Mortalis quisquis rutilanti redditur auro
Felix, infelix rursus is esse potest,
sig.B8v
Viuat perpetuo nullo moriturus in aeuo,
Castalides Nymphae quem celebrare uelint.
Praeclarus uiuat Priamus quem doctus Homerus
Carmine cantabat laudibus innumeris.
Laudibus innumeris fortis celebratur Achilles,
Laudibus et Nestor non caret ille suis.
Patroclo iuueni nunquam sua fama peribit,
Quam tribuunt Musae fama perire nequit.
Aeneam celebrant praestantia scripta Maronis,
Et celebrant plures scripta diserta uiros.
Quod si fata uolent olim Dux te quoque nostra
Musa canet tangens dulcia plectra lyrae.
Plectra lyrae tangens resonae dulcissima Musa,
Augustum uario carmine forte canet.
Tunc te laudabunt docti, celebrentque minores
Vt nos maiores, dum tua facta legunt.
Viue salus patriae, sanctae uirtutis alumnae,
Legibus ut patriam tu tueare tuam.
Coniuge cum casta felicem transige uitam,
Sic Augustus eris nomine reque bonus.
Vt felix ualeas cura dulcissime princeps,
Et nostram Musam consule quaeso boni.
Non ego pro numeris cupio mihi praemia reddi,
Sit merces uersus hos placuisse tibi.
IN MATHEMATICVM
Quendam.
sig.C1r
Quid tibi multa loquar? quid fundam grandia uerba?
Hoc solum dico, docte Mathematice.
Cui decus est animi, coelestia sidera uincit.
Ignauos animos sidera cuncta premunt.
AD GEORGIVM IOHAN:
Vibergium patrem suauissimum.
Quid studeat rogitas peregrinis gnatus in oris,
O pater, o animi pars preciosa mei.
Artibus incumbo sub praeceptore Philippo
Hic ubi Leucoreos Albidos unda uidet.
Praecipuum studium est rerum cognoscere causas.
Et sacra facundae Palladis arma sequi.
Perlego doctiloqui praestantia scripta Platonis,
Socraticosque iuuat uoluere saepe libros.
Si mens languescit, studio grauiore relicto
Coniungo citharae carmina pauca meae.
Interdum uibrat mea dextera fortiter ensem.
Et meditor saeuis hostibus esse ferox.
Semper adest animus duros superare labores,
Ne iuueni pereant tempora grata mihi.
IN OBTRECTATOREM.
Agnum non potuit sic dilacerare leaena:
Non lupus austerus sic lacerauit ouem:
Non raptum Tygris sic carpsit dente puellum,
Non ita contriuit dentibus ossa canis:
sig.C1v
Quippe nec Harpyas contortis unguibus unquam
Humanas facies sic laniasse puto:
Diceris ut scelerate meam corrodere famam,
Qua mihi nil rerum charius esse potest.
Ah malefide mihi num talia dona rependis,
Cuius uoce, tua liber in arce manes?
Si uel tantillum tibi nobilitatis adesset:
Non posses tanto uiuere flagitio.
In lucem diri te produxere dracones,
Praebuit et mammam saeua Malea tibi.
Cur igitur gratam debes ostendere mentem
His qui te leto surripuere graui.
Non latrina potest dulces progignere flores:
Et non distorta gratia mente uenit.
Heus tu, si sapias saltem compesce labella,
Et uinclis linguam stringe maligne tuam.
Quod nisi praestiteris magnas dabis inprobe poenas,
Vt cunctis uerum sis paradigma malis.
Tunc primum discas quid sit contemnere Danum,
Et famam quid sit carpere uelle meam.
IN EVNDEM.
Desine me crebro Theonino carpere dente,
Et digito linguam, uir malefide, preme.
Si non desistas petulantia fundere uerba:
Qui generosus Equus nunc es, asellus eris.
sig.C2r
IN LVPVM
Aesopicum.
Quondan dum tenerum uexarat Sirius agnum,
Ingentem cupijt pellere forte sitim.
Propterea claras accessit fluminis undas,
Quod uiridis Syluae cingit utrunque latus.
Agnus paulatim refouebat flumine membra
Languida, dum tenero depulit ore sitim.
Nescius heu fati diri, sortisque futurae
In liquida blande ludere caepit aqua,
En, lupus ingentes de flumine sumpsit eodem
Haustus, et fauces proluit inde suas.
Duum procul ad littus cernit sua membra fouentem
Agnum, flumineo gurgite, pacificum:
Approperat subito permulta sophismata fingens,
Agnum quo tenerum dilaniare queat.
Proijcit ampullas, et torquet grandia uerba,
Tranquillam, dicens, quis mihi turbat aquam?
Mox geminabat idem, mihi tu quid flumina turbas?
Iam nebulo sceleris praemia digna feres.
His misero dictis quamuis mens concidit agno,
Attamen insigni diluit arte dolos.
Repraendis falso, falsas causas quoque signas
Commoti fluuij mi generose lupe.
Dic lupe num placidi turbem tibi fluminis undas,
Quandoquidem procul hinc fluxerit unda tibi?
sig.C2v
Haec quando audisset, crudelia membra retorquens
Horrendos pleno protulit ore sonos.
O nebulo quare meditaris iurgia linguae?
Num prodesse tibi talia uerba putas?
Desine uana loqui, tibi non dialectica prodest.
Et ratio nunquam proderit ulla tibi,
Intonuit crudele genus, lupus improbus, atque
Sanguinei accessit praelia Martis opus.
Distortis miserum parat hostis faucibus agnum
Dilacerare modis, hem, miserabilibus.
Degenerem precibus conatur flectere mentem.
Durior at ferro est mens tibi dire lupe.
Tu pia Nympha cauis habitans in uallibus Echo,
Languidulos querulo fundis ab ore sonos.
Aggreditur uictum, dentesque in pectore condit,
Cum foedata nimis membra cruore iacent.
Dilectus pecudum pastor cum praelia uidit,
Ad socios charos talia dicta dedit.
Quamuis non raro foueant animalia multa
Concordes mores dexteritate pia:
Monstra tamen uiuunt quae non concordia sancta
Dirigit, at semper bella cruenta mouent.
Bella cruenta mouent illis quibus ipse negauit
Vires altitonans, pernitiosa cohors.
Sed pater omnipotens qui regnat in aethere summo
Monstrorum quando talia bella uidet,
sig.C3r
Tunc celere ex alto sua fulmina mittat olympo,
Cum mens est contra cominus ire lupos.
IN STRABONEM
indoctum Mathematicum.
Icare non firmis quid tendis ad aethera pennis?
Quidue rogo Phaeton munera tanta petis?
Icare si pergas pueriles carpere calles,
Nunquam, crede mihi, piscibus esca sies.
Munera si spernas Phaeton stupidissime tanta,
A Iouis excelsi fulmine tutus eris.
AD AMICOS DE DISCESSU
ex Misnia.
Cras ubi flammiferus surget de gurgite Titan,
Et fugient summum sidera clara polum,
Misnenses uester linquens Vibergius agros,
Quod si fata uolent, extera regna petam.
Vos igitur iuuenes refouet quos docta Minerua,
Et quibus ingenium Musa benigna dedit:
Quosque mihi iunxit generosi principis aula
Augusti, cuius nomen ubique uiret:
Sol ubi decliuo descendat uertice mundi,
In caena mecum uos simul esse uolo.
Cernetis Musas, cum docta Pallade, blandas,
Cernetis Dryadas Pieridumque chorum.
sig.C3v
Harrerius pressa digitis testudine doctis,
Eximias Nymphas cogat inire choros.
Nec desint iuuenes quos nutrijt inclyta Pallas,
Qui cupient agiles continuare choros.
AD M. PHILIPPVM
Vagnerium.
Si quisquam uiuit nulla qui laude mouetur,
Huic nihil humanae mentis adesse puto.
Nam ueluti radijs Phoebi surgentis Eoo,
Gaudet quae canet roribus herba nouis:
Sic hominem quemuis cui non est cornea fibra,
Flectere permultum lausque decusque solet.
Non tamen ex aequo laudatur gloria quaeuis.
Quae uenit a stultis gloria nulla placet.
Quae uenit ex celebri summorum mente uirorum
Laudatur: necnon haec mihi sola placet,
Quocirca multum laetor dilecte Philippe,
Quod me laudaras qui probitate uales.
Nam nisi me mea mens, aut hanc praesagia fallunt,
Pro pietate tibi gratia sancta fauet,
Non tibi diuinus Phoebus non docta Minerua
Desunt, non sacro Musa fauore deest.
Persimili Danum posthac refouebis amore.
Non ero uappa leuis, non ero lippus iners.
AD SEBALDVM
Gangium.
sig.C4r
Nonne statim dixi pauxillum te esse pudicum,
Cum mihi erat uultus nota figura tui.
Tu me nugacem dicebas docte Sebalde,
Quantumuis dixi nil nisi uera tibi.
Non ego falsus eram, quid enim mendacia prosunt?
Quod dixi didici certius esse nihil.
In caena a dextris residebam proximus, a te
Vestibus indutus, uirgo pudica, tuis.
Vestitus muliebris erat, sexusque uirilis,
Qui iuuenis nunc sum, falsa puella fui.
Sic te decepi mutatus ueste puellae,
Dum castus uelles dicier atque probus.
Si tibi (quod dicis) pia mens et casta fuisset,
Cur mihi saepe dabas signa supercilijs?
Cur etiam toties mihi basia plena dedisti?
Cur pedibus nostris signa dedere pedes?
Quae secreta meas tua lingua emisit in aures?
O magnum nimia simplicitate uirum.
Talia debebas dilectae dicere Nymphae,
Etsi flagrasset pectus amore graui?
Quae non caecus amor cogit secreta fateri?
Quae non ebrietas corda patere facit?
Cur es tam subito deliro uictus amore?
Cur tibi tam celere pectora torsit amore?
Harmonicas gracili dum prompsi gutture uoces,
Intrauit pectus, dira libido, tuum.
sig.C4v
Carmina dum finxi pressa testudine, blanda:
Paulatim uires sumpserat ignis edax.
Quod nisi mutassem uestes conuiuia linquens,
Mens tibi langueret uicta furore graui.
I nunc et populo stupido te finge pudicum,
Quandoquidem mens est iam tua nota mihi.
Iurgia dic nobis, et rixae uerba ministra,
Verba tamen Dani uera manere decent.
AD CASSIONELLAM.
Per uarios populos et salsa per aequora uectus
Rursus nunc adsum, Cassssionella, tibi.
Per multos casus, per multa pericula uitae,
Multa tuli belli taedia, multa uiae.
Nomine felici superaui magna pericla,
Et redij Nymphae saluus et incolumis.
Nunc iuuat ex animo tristes deponere curas,
Flore mihi tenerum circumeunte caput.
Heus puer huc adsis, nobis bona uina ministra,
Ex animo curas pellere tempus erit.
Tu mea Nympha, meum decus, et mea sola uoluptas,
Huc ades, et procul hinc pelle doloris onus.
Huc ades, ut laeti capiamus gaudia sacra,
Gaudia quae cuperet Iupiter ipse sibi.
Dulcibus implebo pomis, corilisque canistrum,
Fructibus et alijs quos meus hortus habet.
sig.D1r
Solus odorifero placide tibi iunctus in horto,
Affigam roseis oscula mille labris.
Ne dubita uirgo, propera mecumque uenito,
Amplexu iuncti dulce feremus onus.
Candidior pelagi spumis, et lacte recocto,
O uirgo roseas tu mihi iunge genas.
Auricomum mihi iunge caput, mihi iunge papillas
Pande nigros oculos, pande supercilia.
Porrige grata mihi, uirgo speciosa, labella.
Basia sume tibi, basia iunge mihi.
Vtere dum potis es concesso munere Diuum,
Ne pereant frustra tempora grata tibi.
Nunc te conmendat diuinae gratia formae,
Quilibet ut merito te putet esse Deam.
Non tamen est mansura diu praestantia formae,
Nec maneat gratus, semper in ore, nitor.
Tempus erit quando, nec me sententia fallet,
Vt nitidum uultum ruga senilis aret.
Stat rosa grata nimis primo spectabilis ortu,
At fugiente fugit splendida forma, die.
Aetas uirginibus teneris dum florida durat,
Eximius roseo fulget in ore nitor.
Cum uenerit tacite, tardo pede, cana senectus,
Egregius pulchro migrat ab ore color.
Tunc frustra amissum lugebunt saepe decorem,
Tempora lugebunt sic perijsse sua.
sig.D1v
Et quoties sese speculo candente uidebunt
Dicant, haec olim pulchra figura fuit.
Pulchra figura fuit, sed nunc contempta iacebit.
Pulchra Venus Nymphas gaudet habere nouas.
IN CHELYN.
Letiferam gaudet cum Mars quatit impius hastam
Bellator tractans praelia Martis opus.
Laetatur bibulam pugil intraturus harenam,
Sternere si possit fortia membra uirum.
Nonnulli madidam cupiunt uersare palestram,
Membraque perualidis implicuisse toris,
Permulti canibus densos circundare saltus
Gaudent dum praedae noxia tela parant.
Et studijs alijs alij capiuntur alumni,
Qui cupiunt curas pellere mente graues.
Ad chordas qui non testudinis arrigit aures,
Humanae stillam mentis habere nequit.
Blanda chelys resona, mihi basia fige puella,
Bache faue, curas frangere tempus adest.
Tristia corda chelys reficit modulamine dulci,
Nam nihil hac totus dulcius orbis habet.
Iupiter hac gaudet, Phoebus, Phoebique sorores.
Hac gaudent omnes Dijque, Deaeque simul.
Hac celebris gaudet Rhetor, clarusque poeta,
Et quibus ingenium docta Minerua dedit.
sig.D2r
Hac delectantur regesque ducesque potentes,
Hac gaudet Caesar Martis ad arma potens.
Hac Veneris pueri suauem modulantur amorem,
Hac Charites resonant ex Helicone Deae.
Hac cuncti gaudent homines, animalia cuncta.
Hac gaudet quicquid maximus orbis habet.
Blanda chelys resona, mihi basia fige puella,
Bacche faue, curas frangere tempus adest,
Tristia languentes cui tundunt pectora curae,
Adsit, perfacili restituatur ope,
Restituatur enim docto praebente magistro
Pharmaca, quae mentes exhilarare solent,
Immortale decus coeli Grynaeus Apollo,
Mentes cum uidit multa grauare mala.
Non satis est (dixit) membrorum tollere morbos,
Est quoque praeduris mens releuanda malis,
Corporis ingentes tollit medicina dolores,
Sic nostrum quondam prodidit ingenium.
Mellifluae citharae dulcissima fila medentur
Tristatae mentis sollicitudinibus.
Blanda chelys resona, mihi basia fige puella,
Bacche faue, curas frangere tempus adest.
Quod dico flauus quondam dicebat Apollo,
Qui quoque nunc citharae praesidet ipse suae.
sig.D2v
Ergo tibi si sint obnoxia pectora curis,
Non resonae spernas tinnula plectra lyrae.
Plectra lyrae grauium quae sunt medicina laborum,
Quando cura sequax tristia corda premit.
Sed digitis dulci pressa testudine doctis,
Languidulas curas attenuare decet.
O bene felices, o terque quaterque beatos
Quos iuuat apposito, plectra mouere, mero.
At nimis insulsos quos ducit inertia uinctos,
Tangere ne possint mollia plectra lyrae.
Blanda chelys resona, mihi basia fige puella,
Bacche faue, curas frangere tempus adest.
Quid stas chare puer? tam tristis quid tibi mens est?
Huc ades, ut iungas carmina docta chely.
Si sacra Castalidum cupias conscendere templa,
Si cupias summi tecta subire Iouis.
Si cupias Veneri, Venerisque placere puellis,
Dulcia Phoebeae comprime fila lyrae.
Expertus dico, si tangas pollice chordas,
Eximius fias inter Hamadryadas.
Teque petat uirgo peteret quam Iupiter ipse,
Iupiter in summo clarus honore polo.
Plura tibi secreta chelys sunt cognita, uerum
Ignauum populum non decet ista scire.
Blanda chelys resona, mihi basia fige puella,
Bacche faue, curas frangere tempus adest.
sig.D3r
Proh [Pro ed.] laetor quoties praetento pollice neruos,
Vt mihi Castaliam Musa ministres aquam.
Laetor dulcisono coniungens carmina plectro,
Vt referat Bacchus pocula plena mihi.
Laetor dum citharae tango resonantis fila
Vt facilis fiat pulchra puella mihi.
Dispeream nisi te dulci complectar amore,
Quod mihi sis semper fida ministra chelys.
Docta chelys dapibus supremi grata Tonantis,
Tu mihi perpetuo dulce leuamen eris.
Viuere dum liceat cum pulchra Cassionella,
Nobiscum maneas tu quoque blanda chelys.
Musa tace, requiesce chelys, bene uiue puella,
Bacche uale, nox est, tu mihi somne ueni.
IN M. VERANVM.
Saepe suos nobis recitat Veranus amores,
Et dici Veneris miles in arte cupit.
Verum tam stultos quis non ridebit amores?
Num cupiet talem pulchra puella uirum?
Verano certe non est monstrosior alter.
Quae tanto monstro concubuisse uelit?
Grande caput cingunt positi sine lege capilli,
Maxillas tumidas hispida barba tegit.
Torua uelut pandit furiosus lumina taurus:
Lumina Veranus sic quoque torua gerit.
sig.D3v
Sputum pertransit plenos rubigine dentes.
Pensilis e naso stiria saepe cadit.
Attamen eximijs uis stulte placere puellis
Dum profers buccis turpia uerba tuis.
Nec satis esse putas scurrilia fundere uerba,
Gestibus et stultos uincere iure potes.
Rauca uelut pastor qui cornua fortiter instat
Ori coniungit cornua curua suo:
Dulcia sic pathicae compraendens ora puellae,
Turpiter extorques basia plena tibi
Ah mirum misero si dulcis mater amorum
O Verane tibi gaudet adesse, Venus.
Pulchris pulchra placent, contemnunt turpia pulchri,
Pulchra Venus pulchris gaudet adesse uiris.
Desine propterea nugator, desine uelle
Prodere stultitiam turpiter ipse tuam.
AD D. HIERONIMVM
Chyseueterum.
Candida cum fulget croceis aurora capillis,
Summaque cum canet roribus herba nouis,
Per uarias lente duxit me semita calles
Non procul a Nympha Tethyos undiuagae.
Nympha quam Saliden ueteres dixere Poetae.
Quae Musis cordi est, Aonioque choro,
sig.D4r
Floribus in densis per quadrua compita corpus
Tandem composui, me uegetare uolens.
Dum faciles subito meditabar fundere uersus,
Exoriens Phoebus cornua clara tulit.
Astabat forti compressus ab Hercule cancer,
Qui radijs Phoebi feruidus esse solet.
Grandia mirabar pulchri miracula mundi.
Mirabar Musas, stelliferumque polum.
Miranti uasto de summi culmine coeli,
Blandam praebebat doctus Apollo chelyn.
Deliaci capio praestantia munera uatis,
Expers quantumuis tangere plectra lyrae.
Pollice dum cupio molles praetendere neruos
Blandaque dulcisonae iungere uerba lyrae
Astitit a dextra iuuenis, similis Ganymedi
Qui miscet summo, pocula grata, Ioui.
Pegasides linquens, Phoebum, Phoebique sorores,
Quaero quod iuuenis carpere tentet iter.
Se properare refert Numburgum pulcher alumnus
Cernere quo possit splendida castra ducum.
Tunc ego, uade puer laeto omine, et i pede fausto,
Vt saluus redeas incolumisque mihi
Chyseuetero ex me nostro dic talia uerba,
Qui modo Numburgi publica iussa facit.
Is mihi semper erit non ultimus inter amicos,
Is mihi perdulci iunctus amore fuit.
sig.D4v
Aut citius celerem retrahet Tithonia currum,
Et uehet occiduo Lucifer axe diem.
Spiritus et tenues prius exhalabit in auras,
Et cinis extincto corpore factus ero.
Quam non fit memori firme mihi mente repostus.
Vel possim tanti non memor esse uiri.
Haec ego depicti recubans in gramine campi.
Petronio dixi, Chyseuetere, meo.
Et uere maneat talis Vibergius olim,
Qualis erat quando talia dicta dedit.
AD SERENISS: DANORVM
regis Cancellarium, et regni Daniae
consiliarium Iohannem Frisium.
Viue per aeternos Frisi feliciter annos,
Vt patriae prosis sedulus usque, tuae.
Gaudemus cuncti te nobis esse patronum,
Quos iuuat Aoniae fila mouere lyrae
Frisiacam stirpem mirentur postera secla,
Si studijs pergas consuluisse sacris.
AD CASSIONELLAM.
Nil opus est horum toties mihi dicta referre,
Qui pueros flammas nos agitare ferunt.
Namque sumus multos annos numerare parati,
Horum quae dico tu mihi testis eris.
Aetatis medium mea si mihi uirgo relinquas,
Anni uiginti sex, mihi proueniunt,
sig.D5r
Aetatisque meae medium tibi uirgo uicissim
Reddens, quinque annos ac duo lustra tenes.
Quot mihi sint anni, quot Nymphae dicite uates,
Queis tribuit blandam doctus Apollo lyram.
Interea nobis adsis lepidissima uirgo,
Vt signent annos, basia nostra, meos.
Signatis annis, menses signentur et horae.
Basia signabunt millia multa, dies.
Et placeat tandem paruas signare minutas,
Immo atomos minimos basia nostra notent
Basia si quisquam cupiat numerare deinde,
Falletur quamuis sit bonus arte sua.
AD ADOLPHVM DE
Lasca.
Ludere me iuuenem miraris maxime princeps,
Ense graui, ac hastam saepe leuare manu,
Miraris densos canibus me cingere saltus,
Horridaqus incautae mittere tela ferae.
Desine mirari, nunc uobis ista relinquo
Queis Mauors fortis, fortia membra dedit.
Martis opus linquo, studiumque relinquo Dianae,
Palladis auricomae castra beata sequar.
Me iuuat Aonidum cum Nymphis ludere in hortis,
Me iuuat apposito, tangere plectra, mero.
Nil opus est uerbis, breuiter tibi cuncta patebunt,
Virgo, chelys, pietas, pocula noster amor.
sig.D5v
AD MVSAM.
Musa leues lusus satis est cecinisse, relinque
Nugas et risus quos ioca salsa iuuant.
Ex humili consurge loco, nec uilia canta
Vt prius, ast regum fortia facta cane.
Exprime grandiloquo uersu Mauortia bella,
Ex hac militia gloria maior adest.
Non tamen hos uersus olim cecinisse pudebit,
Interdum minimis gratia rebus adest.
Parua puer scripsi, maiora poemata pangam,
Annis si potero fortior esse meis.
Interea placide dulces requiescite Musae
Grande melos donec tibia nostra sonet.
Scribere plura uetat rabiosi daemonis ira,
Inclyta quae rigidi Teutonis ora premit.
Terribilem dextra Mauors quatit horridus hastam,
Et tellus atro tincta cruore madet.
Non potis est pallas teneras defendere Musas,
Anguiferae quamuis Gorgonis ora gerat.
Cedite propterea Nymphae, discedite Nymphae.
Donec erit studijs dulcior aura sacris.
Castalides Musae, teneraeque tacete Camoenae.
Non blandum tristi carmen ab ore uenit.
Tu mea Musa petens, celeri pede, Danica regna
Dilecto, gnatum dic superesse, patri.
FINIS.
sig.D6r
VT VACVAS EXPLEREMVS
PAGINAS VERSVS
doctorum quorundam uirorum ad Iohannem
Georgium scriptos, huc adiecimus.
SIPONTINVS GALLVS.
Cum didicit uarias noster Vibergius artes
Cur non est celebris mille per ora uirum?
Non me causa latet, iuuenis Vibergius est nunc:
Maturus, fiet notus in orbe magis.
IOHANNES MAINERVS.
Perge bonis auibus, doctissime perge Iohannes
Durum Pimplei scandere montis iter.
Fallor ego, aut poteris Parnassi attingere culmen,
Quodque dat ingenijs Musa, referre decus,
Sed me non fallit rectae sententia mentis:
Perge modo, et Christi numine clarus eris.
FRIDERICI RVSELII LL.
Doctoris carmen ad optimum
Adolescentem Ioha.
Georgium.
Gallia Budeum, ac Hollandia iactat Erasmum,
Misnia te dicit, docte Philippe, suum:
sig.D6v
Te mi Vibergi celebrabit Dania quondam,
Incolumem si te uiuere fata sinant.
Ingenio celebris, uirtute insignis alumne
Palladis ad sedes carpere perge uiam.
Eximijs patrem studijs superare labora,
Patre tuo charo ne uideare minor.
Vnicus hic, multos studijs superauit honestis,
Ac inter doctos eminet ipse uiros.
Ingenio iustos sibi conciliauit honores.
Dijs charus cunctis, principibusque fuit.
Illius ad laudes sic te trahet aemula uirtus,
Vt quod caepisti perficiatur iter.
Sic gnatum chari commendet fama parentis,
Dum similis cupiat filius esse patri.
Sis alacer iuuenis sacro dignissime Phoebo,
Thespiadum pergens castra beata sequi.
Cum tua Daphnea cingantur tempora fronde,
Si fortuna uolet Cinthius alter eris.
Tales namque canis docta testudine uersus:
Quales praeclarus Cinthius ipse facit.
Cunctas rumpe moras, animo certamen honestum
Ingreditor, uates non eris exiguus.
Dij tibi concedant, longaeui Nestoris annos:
Vt patriae fias luxque decusque tuae.
Dum citharae dulces, dum carmina blanda sonabunt,
Semper erit clarum nomen in orbe tuum.
Telos.
sig.D7r
Corrige.
A3.b uer: 20 Irrita placato Ibidem uer: 25 mellifluas.
A 4 .b. uer: 22 Tithonia. A6.b. uer: 5 stimulet.
A8.a uer: 2 releuare potest. Ibidem uer: 16. releuabit
homo. B 1a.uer: ult. tu quoque saeue. B 4 .b. uer: 13 praclarae.
B 5 .a. uer: 4 Musca. Ibidem sphinx. B 6. a uer:
20 talia, B 7 .a. uer: 7 Diminuis.
Reliqua cuiuis nota erunt.